Với giá bán rẻ hơn, nhà đất có sổ riêng chung thửa thường được nhiều người quan tâm. Tuy nhiên, giao dịch nhà đất loại hình này luôn tiềm ẩn về rủi ro pháp lý mà người mua cần nắm rõ để tránh bị mất tiền oan.
Sổ riêng chung thửa là gì?
Sổ riêng chung thửa còn gọi là sổ hồng đồng sở hữu hay sổ hồng chung. Đây là loại giấy chứng nhận quyền sở hữu chung, trong đó có từ 2 người trở lên mà không có quan hệ vợ chồng hay con cái của chủ sở hữu.
Theo quy định của pháp luật, thửa đất có nhiều người chung quyền sử dụng đất, nhiều người sở hữu chung nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất phải ghi đầy đủ tên của những người có chung quyền sử dụng đất, người sở hữu chung nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất và cấp cho mỗi người 01 Giấy chứng nhận; trường hợp các chủ sử dụng, chủ sở hữu có yêu cầu thì cấp chung một Giấy chứng nhận và trao cho người đại diện.
Như vậy, khi được cấp sổ hồng chung thì từng chủ sở hữu sẽ được cấp riêng 1 bản sổ hồng có giá trị tương tự nhau, không phải tập trung vào một cuốn duy nhất. Điểm khác biệt ở chỗ tên người sở hữu, sổ của ai sẽ có tên người đó, sổ chỉ ghi tổng diện tích. Việc từng chủ sở hữu có diện tích đất bao nhiêu sẽ tự làm biên bản thỏa thuận giữa các bên với nhau. Hình thức sử dụng sẽ ghi sử dụng chung.
Rủi ro khi mua nhà đất có sổ hồng chung
Rủi ro lớn nhất khi mua nhà đất sổ hồng chung là việc khai thác quyền sử dụng đất hoặc khi định đoạt quyền sử dụng đất. Vì tài sản thuộc sở hữu chung nên các bên đều có quyền và nghĩa vụ giống nhau trong việc đưa ra quyết định và nhận được sự đồng ý của nhau. Khi muốn chuyển quyền sử dụng đất hoặc sử dụng vào các mục đích khác với thỏa thuận, người có nhu cầu phải được sự đồng ý của những người góp vốn khác của mảnh đất.
Nếu bạn đứng tên là đồng sở hữu trong sổ hồng thì sau này khi bạn muốn bán nhà cần phải có sự đồng ý của tất cả các đồng sở hữu khác. Do đó, việc thực hiện các giao dịch về đất đai có thể sẽ phức tạp hơn các trường hợp thông thường.
Có được mang đi thế chấp vay? Trường hợp miếng đất bạn có ý định mua đang chung sổ hồng cùng với người khác do đó bạn dùng tài sản này để vay tín chấp tài sản hình thành trong tương lai thì phải được chủ sở hữu chung trong giấy chứng nhận này đồng ý.
Sau khi đã mua một phần trong giấy chứng nhận quyền sở hữu đất chung thì trường hợp bạn muốn mua bán hay sửa chữa phải có xác nhận của người đứng tên trong giấy chứng nhận chung đó.
Trường hợp bạn muốn thực hiện quyền đối với phần quyền sử dụng đất của mình thì bạn phải thực hiện thủ tục tách thửa theo quy định (trường hợp đủ diện tích tách thửa), làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và được thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai 2013.
Trong trường hợp diện tích đất không đủ diện tích để tiến hành tách thửa thì có thể ủy quyền cho một bên đại diện để thực hiện quyền và nghĩa vụ của cả hai bên sử hữu chung mảnh đất này.
Dễ xảy ra tranh chấp. Trong trường hợp trước khi góp tiền mua mảnh đất, những người góp vốn không thỏa thuận rõ ràng với nhau về việc sử dụng, định đoạt cũng như việc khai thác công dụng, hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản chung này rất dễ dẫn đến các tranh chấp liên quan đến quyền và nghĩa vụ của các bên.
Những lưu ý khi mua sổ nhà đất sổ riêng chung thửa đồng sở hữu
Những điểm cơ bản cần đặc biệt chú ý khi mua nhà đất chung sổ:
– Kiểm tra, xác minh thông tin chính xác về tổng số người đồng sở hữu sổ hồng với mình.
– Kiểm tra sổ hồng hiện đang đứng tên ai? Đã chuyển qua nhiều người chưa hay vẫn chỉ 1 người? (Những) Người đó còn hay đã mất?
– Kiểm tra hiện trạng của đất bao gồm mật độ xây dựng trên đất, hoàn công trên sổ hồng, diện tích nhà ở so với với số liệu trong sổ, tiền thuế đã nộp…
– Để tránh tranh chấp có thể xảy ra trước khi mua, người mua cần kiểm tra tài sản đó có thể chuyển nhượng được hay không, đã thế chấp ở đâu hay có thuộc diện quy hoạch không? Người mua nhà đất có thể kiểm tra thông tin tại phòng Tài nguyên và Môi trường quận, huyện nơi quản lý tài sản đó.
– Người mua cần xác định được diện tích nhà đất mình định mua được thể hiện như thể nào trên sổ chung, tìm hiểu thông tin thực tế đo đạc diện tích nhà, đất như thế nào. Ngoài ra, người mua cũng nên hỏi những người xung quanh thêm về những người đồng sở hữu, tình trạng an ninh quanh khu vực đó.
Tóm lại, nhà đất chung sổ có giá rẻ sẽ giúp những người thu nhập thấp có được quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà nhưng luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro về pháp lý, thủ tục phức tạp khi giao dịch, có nguy cơ bị lừa đảo, mất trắng. Do đó, bạn cần tìm hiểu kỹ thông tin về nhà đất định mua và những pháp lý liên quan, cân nhắc kỹ trước khi quyết định mua nhà đất có sổ hồng chung.
